Załącznik 1 – Przykładowe pytania i zadania do rozwiązania
Pytania testowe
- Omówić strukturę krajowego systemu elektroenergetycznego.
- Omówić budowę układów przesyłowych wysokich napięć.
- Wymienić rodzaje słupów stosowanych do zawieszania linii napowietrznych.
- Omówić zasady doboru trasy linii napowietrznych.
- Omówić wady i zalety stosowania linii kablowych, w porównaniu do linii napowietrznych.
- Przedstawić budowę kabli elektroenergetycznych.
- Wymienić i omówić osprzęt kablowy.
- Omówić zasady doboru trasy linii kablowej.
- Przedstawić podstawowe elementy stacji elektroenergetycznych.
- Wymienić najważniejsze elementy stacji elektroenergetycznej.
- Przedstawić warunki pracy równoległej transformatorów.
- Omówić struktury i konfiguracje sieci elektroenergetycznych.
- Omówić schematy zastępcze linii i transformatorów elektroenergetycznych i ich podstawowe wielkości.
- Wymienić i scharakteryzować podstawowe struktury i konfiguracje sieci elektroenergetycznych.
- Przedstawić zagadnienie zwarć w systemach elektroenergetycznych
Zadania do rozwiązania
Zadanie Nr 1
W sieci pokazanej na Rys. 5.1 obliczyć dla zwarcia 3-fazowego na szynach 3: początkowy symetryczny prąd zwarciowy [latex]{{{I}''}_{\text{k}}}[/latex], początkową symetryczną moc zwarciową [latex]{{{S}''}_{\text{k}}}[/latex] oraz symetryczny prąd wyłączeniowy [latex]{{I}_{\text{b}}}[/latex]. Przyjąć, że czas trwania zwarcia wynosi [latex]{{T}_{\text{k}}}=0,5\ \text{s}[/latex]. Dane:
Sieć zasilająca: [latex]{{{S}''}_{{\text{kQ}}}}=5000\ \text{MVA}[/latex],
Transformator: [latex]\displaystyle {{S}_{{\text{rT}}}}=25\ \text{MVA}[/latex], [latex]\displaystyle {{u}_{{\text{kr}}}}=11%[/latex], [latex]\displaystyle {{P}_{{\text{krT}}}}=24,5\ \text{kW}[/latex], [latex]\displaystyle {{t}_{\text{r}}}={{110}}/{{16,5}}\;\ \text{kV}[/latex],
Linia napowietrzna: [latex]{{U}_{\text{n}}}=15\ \text{kV}[/latex], [latex]l=15\ \text{km}[/latex], [latex]{{{X}'}_{\text{l}}}=0,45\ {\Omega }/{{\text{km}}}\;[/latex], [latex]{{{R}'}_{\text{l}}}=0,22\ {\Omega }/{{\text{km}}}\;[/latex].
Zadanie Nr 1
Wyznaczyć parametry schematu zastępczego transformatora dwuuzwojeniowego TONR 10000/115 o następujących danych znamionowych: [latex]{{S}_{{\text{rT}}}}=10\ \text{MVA}[/latex], [latex]\displaystyle {{t}_{\text{r}}}={{115}}/{{6,3}}\;\ \text{kV}[/latex], [latex]{{u}_{{\text{kr}}}}=11%[/latex],
[latex]{{P}_{{\text{krT}}}}=64\ \text{kW}[/latex], [latex]\Delta {{P}_{{\text{Fe}}}}=11\ \text{kW}[/latex], [latex]{{i}_{\text{0}}}=0,5%[/latex]. Przyjąć za napięcie odniesienia napięcie znamionowe górnego uzwojenia transformatora [latex]{{U}_{{\text{rT}}}}=115\ \text{kV}[/latex].
Zadanie Nr 2
W sieci pokazanej na Rys. 5.1 obliczyć dla zwarcia 3-fazowego na szynach 3: początkowy symetryczny prąd zwarciowy [latex]{{{I}''}_{\text{k}}}[/latex], początkową symetryczną moc zwarciową [latex]{{{S}''}_{\text{k}}}[/latex] oraz symetryczny prąd wyłączeniowy [latex]{{I}_{\text{b}}}[/latex]. Przyjąć, że czas trwania zwarcia wynosi [latex]{{T}_{\text{k}}}=0,5\ \text{s}[/latex]. Dane:
Sieć zasilająca: [latex]{{{S}''}_{{\text{kQ}}}}=3000\ \text{MVA}[/latex],
Transformator: [latex]\displaystyle {{S}_{{\text{rT}}}}=6,3\ \text{MVA}[/latex], [latex]\displaystyle {{u}_{{\text{kr}}}}=10,5%[/latex], [latex]\displaystyle {{P}_{{\text{krT}}}}=48\ \text{kW}[/latex], [latex]\displaystyle {{t}_{\text{r}}}={{110}}/{{16,5}}\;\ \text{kV}[/latex],
Linia napowietrzna: [latex]{{U}_{\text{n}}}=15\ \text{kV}[/latex], [latex]l=10\ \text{km}[/latex], [latex]{{{X}'}_{\text{l}}}=0,4\ {\Omega }/{{\text{km}}}\;[/latex], [latex]{{{R}'}_{\text{l}}}=0,234\ {\Omega }/{{\text{km}}}\;[/latex]
Zadanie Nr 1
Rozwiązanie:
Rezystancja transformatora
[latex]\displaystyle {{R}_{\text{T}}}=\frac{{{{P}_{{\text{krT}}}}\cdot U_{{\text{rT}}}^{2}}}{{1000\cdot S_{{\text{rT}}}^{2}}}=\frac{{64\cdot 115_{{}}^{2}}}{{1000\cdot 10_{{}}^{2}}}=8,46\ \Omega[/latex]
ponieważ [latex]\displaystyle {{u}_{{\text{krT}}}}=\text{11 }\!\!%\!\!\text{ }[/latex], przyjmuje się [latex]\displaystyle {{u}_{{\text{Xr}}}}={{u}_{{\text{krT}}}}=\text{11 }\!\!%\!\!\text{ }[/latex], stąd reaktancja transformatora:
[latex]\displaystyle {{X}_{\text{T}}}=\frac{{{{u}_{{\text{Xr}}}}\cdot U_{{\text{rT}}}^{2}}}{{100\cdot S_{{\text{rT}}}^{{}}}}=\frac{{11\cdot 115_{{}}^{2}}}{{100\cdot 10_{{}}^{{}}}}=145,48\ \Omega[/latex]
Konduktancja transformatora
[latex]\displaystyle {{G}_{{\text{Fe}}}}=\frac{{\Delta {{P}_{{\text{Fe}}}}}}{{1000\cdot U_{{\text{rT}}}^{2}}}=\frac{{11}}{{1000\cdot 115_{{}}^{2}}}8,31\cdot {{10}^{{-7}}}\ \text{S}[/latex]
Susceptancja transformatora
[latex]\displaystyle {{B}_{\text{ }\!\!\mu\!\!\text{ }}}\approx \frac{{{{i}_{0}}{{S}_{{\text{rT}}}}}}{{100\cdot U_{{\text{rT}}}^{2}}}=\frac{{0,5\cdot 10}}{{100\cdot 115_{{}}^{2}}}=3,78\cdot {{10}^{{-6}}}\ \text{S}[/latex]
Zadanie Nr 2
Rozwiązanie:
Z Tab. 5.2 przyjmuje się wartość współczynnika [latex]c=1,1[/latex]. Impedancja systemu elektroenergetycznego:
[latex]{{X}_{{\text{Qt}}}}=\frac{{cU_{{\text{nQ}}}^{2}}}{{{{{{S}''}}_{{\text{kQ}}}}}}\frac{1}{{t_{\text{r}}^{2}}}=\frac{{1,1\cdot 110_{{}}^{2}}}{{3000}}\frac{1}{{\left( {\frac{{110}}{{16,5}}} \right)_{{}}^{2}}}=0,1\ \Omega[/latex]
[latex]{{R}_{{\text{Qt}}}}=0,1\cdot {{X}_{{\text{Qt}}}}=0,1\cdot 0,1=0,01\ \Omega[/latex]
Impedancja transformatora
[latex]\displaystyle {{X}_{\text{T}}}\simeq \frac{{{{u}_{{\text{Xr}}}}\cdot U_{{\text{rT}}}^{2}}}{{100\cdot S_{{\text{rT}}}^{{}}}}=\frac{{10,5\cdot 16,5_{{}}^{2}}}{{100\cdot 6,3_{{}}^{{}}}}=4,54\ \Omega[/latex]
[latex]\displaystyle {{R}_{\text{T}}}=\frac{{{{P}_{{\text{krT}}}}\cdot U_{{\text{rT}}}^{2}}}{{1000\cdot S_{{\text{rT}}}^{2}}}=\frac{{48\cdot 16,5_{{}}^{2}}}{{1000\cdot 6,3_{{}}^{2}}}=0,33\ \Omega[/latex]
Współczynnik korekcyjny
[latex]\displaystyle {{x}_{\text{T}}}=\frac{{{{X}_{\text{T}}}}}{{{{U_{{\text{rT}}}^{2}}}/{{{{S}_{{\text{rT}}}}}}\;}}=\frac{{4,54}}{{{{16,5_{{}}^{2}}}/{{{{{6,3}}_{{}}}}}\;}}=0,11\ \Omega[/latex]
[latex]\displaystyle {{K}_{\text{T}}}=0,95\frac{{{{c}_{{\max }}}}}{{1+0,6{{X}_{\text{T}}}}}=0,95\cdot \frac{{1,1}}{{1+0,6\cdot 0,11}}=0,98[/latex]
Wartość impedancji po uwzględnieniu współczynnika korekcyjnego
[latex]{{X}_{{\text{TK}}}}={{K}_{\text{T}}}\cdot {{X}_{\text{T}}}=0,98\cdot 4,54=4,45\ \Omega[/latex]
[latex]{{R}_{{\text{TK}}}}={{K}_{\text{T}}}\cdot {{R}_{\text{T}}}=0,98\cdot 0,33=0,32\ \Omega[/latex]
Impedancja linii
[latex]{{X}_{\text{l}}}={{{X}'}_{\text{l}}}\cdot l=0,4\cdot 10=4,0\ \Omega[/latex]
[latex]{{R}_{\text{l}}}={{{R}'}_{\text{l}}}\cdot l=0,234\cdot 10=2,34\ \Omega[/latex]
Impedancja zwarciowa
[latex]{{X}_{\text{k}}}={{X}_{{\text{Qt}}}}+{{X}_{{\text{TK}}}}+{{X}_{\text{l}}}=0,1+4,45+4=8,64\ \Omega[/latex]
[latex]{{R}_{\text{k}}}={{R}_{{\text{Qt}}}}+{{R}_{{\text{TK}}}}+{{R}_{\text{l}}}=0,01+0,32+2,34=2,67\ \Omega[/latex]
Zgodnie z nierównością (5.5) zwarcie może być przyjęte jako odległe od generatora:
Początkowy symetryczny prąd zwarciowy
[latex]\displaystyle {{{I}''}_{\text{k}}}=\frac{{c{{U}_{\text{n}}}}}{{\sqrt{3}\sqrt{{R_{\text{k}}^{2}+X_{\text{k}}^{2}}}}}=\frac{{1,1\cdot 15}}{{\sqrt{3}\sqrt{{8,55_{{}}^{2}+2,67_{{}}^{2}}}}}=1,06\ \text{kA}[/latex]
Początkowa symetryczna moc zwarciowa
[latex]\displaystyle {{{S}''}_{\text{k}}}=\sqrt{{3\ }}{{{I}''}_{\text{k}}}\ {{U}_{\text{n}}}=\sqrt{{3\ }}\cdot 1,16\ \cdot 15=27,5\ \text{MVA}[/latex]
Symetryczny prąd zwarciowy wyłączeniowy
[latex]\displaystyle {{I}_{\text{b}}}={{{I}''}_{\text{k}}}=1,06\ \text{kA}[/latex]